Τετάρτη 27 Δεκεμβρίου 2006

ΔΕΥΤΕΡΗ ΚΛΙΣΗ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ

1) Δευτερόκλιτα ἀσυναίρετα οὐσιαστικά

Ἀρσενικὰ καὶ θηλυκὰ σὲ ος, οὐδέτερα σε ον

Παραδείγματα:

Θέμα: ἀνθρωπο-


Ἐνικὸς ἀριθμός

Πληθυντικὸς ἀριθμός

Δυϊκὸς ἀριθμός

Ὀνομαστική

ὁ ἄνθρωπος

οἱ ἄνθρωποι

τὼ ἀνθρώπω

Γενική

τοῦ ἀνθρώπου

τῶν ἀνθρώπων

τοῖν ἀνθρώποιν

Δοτική

τῷ ἀνθρώπ

τοῖς ἀνθρώποις

τοῖν ἀνθρώποιν

Αἰτιατική

τὸν ἄνθρωπον

τοὺς ἀνθρώπους

τὼ ἀνθρώπω

Κλητική

ὦ ἄνθρωπε

ὦ ἄνθρωποι

ὦ ἀνθρώπω

Θέμα: νησο-


Ἐνικὸς ἀριθμός

Πληθυντικὸς ἀριθμός

Δυϊκὸς ἀριθμός

Ὀνομαστική

ἡ νῆσος

αἱ νήσοι

τὼ νήσω

Γενική

τῆς νήσου

τῶν νήσων

τοῖν νήσοιν

Δοτική

τῇ νήσ

ταὶς νήσοις

τοῖν νήσοιν

Αἰτιατική

τὴν νῆσον

τὰς νήσους

τὼ νήσω

Κλητική

ὦ νῆσε

ὦ νήσοι

ὦ νής

Θέμα: μυστηριο-


Ἐνικὸς ἀριθμός

Πληθυντικὸς ἀριθμός

Δυϊκὸς ἀριθμός

Ὀνομαστική

τὸ μυστήριον

τὰ μυστήρια

τὼ μυστηρίω

Γενική

τοῦ μυστηρίου

τῶν μυστηρίων

τοῖν μυστηρίοιν

Δοτική

τῷ μυστηρί

τοῖς μυστηρίοις

τοῖν μυστηρίοιν

Αἰτιατική

τὸ μυστήριον

τὰ μυστήρια

τὼ μυστηρίω

Κλητική

ὦ μυστήριον

ὦ μυστήρια

ὦ μυστηρίω

Παρατηρήσεις:

Η κατάληξη α τῶν οὐδετέρων ὅλων γενικὰ τῶν πτωτικῶν εἶναι βραχύχρονη.


2) Δευτερόκλιτα συνηρημένα οὐσιαστικά.

Τὰ περισσότερα οὐσιαστικὰ τῆς β΄ κλίσης ποὺ πρὶν ἀπ’ τὸν χαρακτήρα ο ἔχουν ἄλλο οε συναιροῦνται σὲ ὅλες τὶς πτώσεις.

Παράδειγμα:

Θέμα: πλοο- = πλου-


Ἐνικὸς ἀριθμός

Πληθυντικὸς ἀριθμός

Δυϊκὸς ἀριθμός

Ὀνομαστική

ὁ (πλόος) πλοῦς

οἱ (πλόοι) πλοῖ

τὼ (πλόω) πλ

Γενική

τοῦ (πλόου) πλοῦ

τῶν (πλόων) πλῶν

τοῖν (πλόοιν) πλοῖν

Δοτική

τῷ (πλόῳ) πλ

τοῖς (πλόοις) πλοῖς

τοῖν πλοῖν

Αἰτιατική

τὸν (πλόον)πλοῦν

τοὺς (πλόους) πλοῦς

τὼ (πλόω) πλ

Κλητική

ὦ (πλόε) πλοῦ

ὦ (πλόοι) πλοῖ

τὼ (πλόω) πλ

Παρατηρήσεις:

1) Τὰ φωνήεντα ο καὶ ε τῶν συνηρημένων δευτεροκλίτων, ὅταν ἀκολουθεῖ ἀμέσως ὕστερ’ ἀπὸ αὐτὰ ὁ χαρακτήρας ο, συναιροῦνται μὲ αὐτὸν σὲ ου, ἀλλιῶς χάνονται κατὰ συναίρεση ἐμπρὸς ἀπὸ τὶς καταλήξεις.

2) Ὅλες οἱ πτώσεις τῶν συνηρημένων τῆς β’ κλίσης τονίζονται στὴν ἴδια συλλαβή, στὴν ὁποία τονίζεται ἡ ὀνομαστικὴ τοῦ ἐνικοῦ.

ΑΤΤΙΚΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΚΛΙΣΗ

Ἀττικόκλιτα σὲ -ως καὶ -ων

Παράδειγμα:

Θέμα: ἁλω-


Ἐνικὸς ἀριθμός

Πληθυντικὸς ἀριθμός

Δυϊκὸς ἀριθμός

Ὀνομαστική

ἡ ἅλως

αἱ ἅλ

τὼ ἅλω

Γενική

τῆς ἅλω

τῶν ἅλων

τοῖν ἅλῳν

Δοτική

τῇ ἅλ

ταῖς ἅλῳς

τοῖν ἅλῳν

Αἰτιατική

τὴν ἅλω(ν)

τὰς ἅλως

τὼ ἅλω

Κλητική

ὦ ἅλως

ὦ ἅλ

ὦ ἅλω

Κατὰ τὸν ἴδιο τρόπο κλίνονται καὶ τὸ ἀρσενικὸ καὶ οὐδέτερο.

Παρατηρήσεις:

1) Τὰ ἀττικόκλιτα οὐσιαστικὰ φυλάγουν στὶς καταλήξεις ὅλων τῶν πτώσεων το ω τῆς ονομαστικῆς καὶ παίρνουν ὑπογεγραμμένο ι ὅπου στὶς ἀντίστοιχες καταλήξεις τῆς κοινῆς δεύτερης κλίσης ὑπάρχει ι (ὑπογεγραμμένο ἤ προσγεγραμμένο).

2) Φυλάγουν σὲ ὅλες τὶς πτώσεις τὸν ἴδιο τόνο ποὺ ἔχει ἡ ὀνομαστικὴ τοῦ ἐνικοῦ καὶ στὴν ἴδια συλλαβή.

3) ἔχουν κλητικὴ ὅμοια μὲ ὀνομαστική.

4) Μερικὰ σχηματίζουν τὴν αἰτιατικὴ τοῦ ἐνικοῦ χωρὶς τὸ τελικὸ ν.


Παρασκευή 15 Δεκεμβρίου 2006

ΠΡΩΤΗ ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ

1) Πρωτόκλιτα ἀσυναίρετα οὐσιαστικά.

Κλίνονται τὰ ἀρσενικὰ ποὺ λήγουν σὲ ας ης καὶ τὰ θηλυκὰ σὲ α η

α) παραδείγματα: ἀρσενικὰ σὲ ας καὶ ης

Θέμα: νεανια

Ἐνικὸς ἀριθμός

Πληθυντικὸς ἀριθμός

Δυϊκὸς ἀριθμός

Ὀνομαστική

ὁ νεανίας

οἱ νεανίαι

τὼ νεανία

Γενική

τοῦ νεανίου

τῶν νεανιῶν

τοῖν νεανίαιν

Δοτική

τῷ νεανί

τοῖς νεανίαις

τοῖν νεανίαιν

Αἰτιατική

τὸν νεανίαν

τοὺς νεανίας

τὼ νεανία

Κλητική

ὦ νεανία

ὦ νεανίαι

ὦ νεανία

Θέμα: ποιητα

Ἐνικὸς ἀριθμός

Πληθυντικὸς ἀριθμός

Δυϊκὸς ἀριθμός

Ὀνομαστική

ὁ ποιητής

οἱ ποιηταί

τὼ ποιητ

Γενική

τοῦ ποιητοῦ

τῶν ποιητῶν

τοῖν ποιηταῖν

Δοτική

τῷ ποιητ

τοῖς ποιηταῖς

τοῖν ποιηταῖν

Αἰτιατική

τὸν ποιητήν

τοὺς ποιητάς

τὼ ποιητ

Κλητική

ὦ ποιητ

ὦ ποιηταί

ὦ ποιητ

β) παραδείγματα θηλυκῶν σὲ α (γεν. ας)

Θέμα: ἀληθεια-

Ἐνικὸς ἀριθμός

Πληθυντικὸς ἀριθμός

Δυϊκὸς ἀριθμός

Ὀνομαστική

ἡ ἀλήθεια

αἱ ἀλήθειαι

τὼ ἀληθεία

Γενική

τῆς ἀληθείας

τῶν ἀληθειῶν

τοῖν ἀληθείαιν

Δοτική

τῇ ἀληθεί

ταῖς ἀληθείαις

τοῖν ἀληθείαιν

Αἰτιατική

τὴν ἀλήθειαν

τὰς ἀληθείας

τὼ ἀληθεία

Κλητική

ὦ ἀλήθεια

ὦ ἀλήθειαι

ὦ ἀληθεία

γ) παράδειγμα θηλυκοῦ σὲ α (γεν. ης)

Θέμα: γλωσσα-

Ἐνικὸς ἀριθμός

Πληθυντικὸς ἀριθμός

Δυϊκὸς ἀριθμός

Ὀνομαστική

ἡ γλῶσσα

αἱ γλῶσσαι

τὼ γλώσσα

Γενική

τῆς γλώσσης

τῶν γλωσσῶν

τοῖν γλώσσαιν

Δοτική

τῇ γλώσσ

ταῖς γλώσσαις

τοῖν γλώσσαιν

Αἰτιατική

τὴν γλῶσσαν

τὰς γλώσσας

τὼ γλώσσα

Κλητική

ὦ γλῶσσα

ὦ γλῶσσαι

ὦ γλώσσα

δ) παράδειγμα θηλυκοῦ σὲ η

Θέμα: κωμα

Ἐνικὸς ἀριθμός

Πληθυντικὸς ἀριθμός

Δυϊκὸς ἀριθμός

Ὀνομαστική

ἡ κώμη

αἱ κῶμαι

τὼ κώμα

Γενική

τῆς κώμης

τῶν κωμῶν

τοῖν κώμαιν

Δοτική

τῇ κώμ

ταῖς κώμαις

τοῖν κώμαιν

Αἰτιατική

τὴν κώμην

τὰς κώμας

τὼ κώμα

Κλητική

ὦ κώμη

ὦ κώμαι

ὦ κώμα

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1) τὸ α στὴν κατάληξη ας (σὲ ὁποιαδήποτε πτώση) εἶναι πάντοτε μακρόχρονο

2) ἡ γενικὴ τοῦ πληθυντικοῦ τονίζεται στὴ λήγουσα καὶ παίρνει περισπωμένη

3) ἀπὸ τὰ πρωτόκλιτα ἀρσενικὰ σὲ ης σχηματίζουν τὴν κλητικὴ τοῦ ἐνικοῦ σὲ α καὶ ὄχι σὲ η : α) τὰ ἐθνικά: ὦ Σκύθα, β) ὅσα λήγουν σὲ της καὶ τὰ σύνθετα (μὲ β΄συνθετικὸ ῥήμα) σὲ -άρχης, -μέτρης, -πώλης, -τρίβης, -ώνης, κτλ.: ὦ στρατιῶτα, ὦ γυμνασιάρχα, ὦ τελῶνα

4) στὰ πρωτόκλιτα θηλυκὰ ποὺ λήγουν σὲ α: ἄν πρὶν τὴν κατάληξη α ὑπάρχει σύμφωνο (ἐκτὸς ἀπὸ τὸ ), τὸ α λέγεται μὴ καθαρό, εἶναι κανονικὰ βραχύχρονο καὶ στὴ γενικὴ καὶ δοτικὴ τοῦ ἐνικοῦ τρέπεται σὲ –η: ἡ μοῦσα, τῆς μούσης, τῇ μούσῃ κτλ.

2) Πρωτόκλιτα συνηρημένα οὐσιαστικά

Τὰ περισσότερα ἀπ’ τὰ πρωτόκλιτα οὐσιαστικὰ ποὺ πρὶν ἀπὸ τὸν χαρακτήρα α τοῦ θέματος ἔχουν ἄλλο αε συναιροῦνται σὲ ὅλες τὶς πτώσεις

Παράδειγμα:

Θέμα: Ἑρμεα- = Ἑρμη-

Ἐνικὸς ἀριθμός

Πληθυντικὸς ἀριθμός

Δυϊκὸς ἀριθμός

Ὀνομαστική

ὁ (Ἑρμέας) Ἑρμής

οἱ (Ἑρμέαι)Ἑρμαῖ

τὼ (Ἑρμέα)Ἑρμ

Γενική

τοῦ (Ἑρμέου)

Ἑρμοῦ

τῶν (Ἑρμεῶν)Ἑρμῶν

τοῖν (Ἑρμέαιν)

Ἑρμαῖν

Δοτική

Τῷ (Ἑρμέα) Ἑρμ

τοῖς (Ἑρμίαις)Ἑρμαῖς

τοῖν (Ἑρμέαιν)

Ἑρμαῖν

Αἰτιατική

τὸν (Ἑρμέαν)Ἑρμῆν

τοὺς (Ἑρμέας)Ἑρμᾶς

τὼ (Ἑρμέα)Ἑρμ

Κλητική

ὦ (Ἑρμέα) Ἑρμ

ὦ (Ἑρμέαι) Ἑρμαῖ

ὦ (Ἑρμέα)Ἑρμ

Θέμα: μνάα- = μνᾶ-

Ἐνικὸς ἀριθμός

Πληθυντικὸς ἀριθμός

Δυϊκὸς ἀριθμός

Ὀνομαστική

ἡ μν

Αἱ μναῖ

Τὼ μν

Γενική

Τῆς μνᾶς

Τῶν μνῶν

Τοῖν μναῖν

Δοτική

Τῇ μν

Ταῖς μναῖς

Τοῖν μναῖν

Αἰτιατική

Τὴν μνᾶν

Τὰς μνᾶς

Τὼ μν

Κλητική

ὦ μν

ὦ μναῖ

ὦ μν