Γραμματικὴ τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς γλώσσας

Φθόγγοι καὶ συλλαβή
Τόνοι - Κανόνες τονισμοῦ - Ἐγκλιτικὲς λέξεις
Πνεύματα
Πάθη φωνηέντων, συμφώνων καὶ διφθόγγων
Μέρη του λόγου και πτωτικά
Ἄρθρο
Οὐσιαστικά
Οὐσιαστικῶν 1η κλίση
Οὐσιαστικῶν 2η κλίση
Οὐσιαστικῶν 3η κλίση (φωνηεντόληκτα)
Οὐσιαστικῶν 3η κλίση (συμφωνόληκτα-ημιφωνόληκτα)
Ούσιαστικὰ ἀνώμαλα
Ἐπίθετα (γενικά)
Ἐπίθετα δευτερόκλιτα
Ἐπίθετα τριτόκλιτα
Έπίθετα ἀνώμαλα
Μετοχών κλίση
Παραθετικά
Ἀριθμητικά
Ἀντωνυμίες
Χρόνοι
Ρήμα - στοιχεία τοῦ ρήματος
Ρήμα - στοιχεία τοῦ σχηματισμοῦ τοῦ ρήματος
Ρήματα της α' συζυγίας σὲ -ω βαρύτονα
Ρήματα συμφωνόληκτα τῆς β' συζυγίας σὲ -μι
Ρήματα φωνηεντόληκτα τῆς β' συζυγίας σὲ μι
Ρήματα συνηρημένα ἢ περισπώμενα σὲ -αω
Ρήματα συνηρημένα ἢ περισπώμενα σὲ -εω
Ρήματα συνηρημένα σὲ -οω
Ρήματα - Ἀόρ. β' βαρύτονων ρημάτων ποὺ κλίνονται κατὰ τὰ ρήματα σὲ -μι
Ρήμα βάλλω-βάλλομαι
Ρήμα δέδοικα ἢ δέδια
Ρήμα εἰμί
Ρήμα ἔοικα
Ρήμα ἔρχομαι καὶ εἶμι
Ρήμα κάθημαι
Ρήμα κεῖμαι
Ρήμα οἶδα (εἴδω)
Ρήμα ὁράω-ῶ - ὁράομαι-ῶμαι
Ρήμα φημί
Ρήμα χρή (ἀπρόσωπο)
Ἐπιρρήματα
Προθέσεις
Σύνδεσμοι
Ἐπιφωνήματα
Μόρια

Αποσπάσματα από την ομιλία της γαλλίδας Jacqueline de Romilly Μέλους της Γαλλικής Ακαδημίας και Επίτιμης Προέδρου του S.E.L.

"O Περικλής αγορεύων από της Πνυκός", το έργο καταστράφηκε στους βομβαρδισμούς της Αθήνας το 1941-44.

«Αυτά που συνέβησαν εδώ πριν από είκοσι πέντε αιώνες, έχουν επακόλουθα που διαρκούν ακόμη και που η επιρροή τους παραμένει ουσιαστική για το σημερινό μας κόσμο. Εδώ στην Πνύκα, επραγματοποιείτο η εκκλησία του δήμου. Εδώ χτυπούσε η καρδιά της δημοκρατίας. Γεννήθηκε σ’ αυτή την πόλη, παραμονές του 5ου π.Χ. αιώνα. Και από τη γέννησή της, αντανακλούσε μία καθαρή συνείδηση αρχών που θα ήταν δική της εσαεί. Οι Έλληνες είχαν καταλάβει από την εποχή των Μηδικών πολέμων, ότι η ιδιαιτερότητά τους ήταν να μην υποκλίνονται μπροστά στον άνθρωπο, να μη δέχονται την απόλυτη εξουσία ενός βασιλιά. Είχαν διαισθανθεί και διακηρύξει ότι ο νόμος ήταν προτιμότερος από την αυθαιρεσία και η δικαιοσύνη από τη βία. Το είχαν πει, εδώ, με τη φωνή ανδρών όπως του Θεμιστοκλή ή του Περικλή. Και η λάμψη των αλλοτινών αυτών λόγων που διατηρούμε, μας συγκινεί ακόμα σήμερα. Γιατί το εξαιρετικό, με την Ελλάδα, δεν είναι ότι εφάρμοσε πρώτη ένα δημοκρατικό πολίτευμα. Μπορεί να υπήρξαν και άλλοι. Κι ούτε είναι το ότι εφάρμοσε ένα πολίτευμα πρότυπο. Δεν πρόκειται γι’ αυτό. είναι όμως η πρώτη που προσδιόρισε την ομορφιά ενός τέτοιου πολιτεύματος και τις προϋποθέσεις εφαρμογής του. Και διέκρινε επίσης, με τον καιρό και την εμπειρία, τους κινδύνους που την περιέβαλαν και τα λάθη προς αποφυγήν.

Εδώ, αντήχησαν φράσεις όπως αυτές που αποδίδονται στον Περικλή: Δεν είναι η καταγωγή από μια τάξη αλλά η ικανότης που μας οδηγεί στις διακρίσεις. Εφαρμόζουμε στην πράξη την ελευθερία...

Κι εδώ είναι που τον επόμενο αιώνα, ο Δημοσθένης εμέμφθη δριμύτατα το λαό, προκαλώντας τον να είναι πιο υπεύθυνος, πιο δραστήριος, πιο γενναίος, γιατί η δημοκρατία το απαιτεί συνεχώς, υπό την απειλή καταρρεύσεως...»

«...Το δημοκρατικό ιδεώδες, το ιδεώδες της δικαιοσύνης, της ανοχής και του ανθρωπισμού δε θα είχαν ίσως φθάσει ως εμάς, αν η Ελλάδα δεν τους είχε προσδώσει την ομορφιά. Ο Δημοσθένης ανέφερε μερικές φορές τη θέα προς την Ακρόπολη, αυτά τα Προπύλαια: «τα Προπύλαια ταύτα». Και μίλησε τότε με υπερηφάνεια για την ωραιότητα των μνημείων, των αναθημάτων το κάλλος».

Και ακόμη, ο Περικλής διακήρυσσε: «Φιλοκαλούμεν μετ’ ευτελείας» (Αγαπούμε το ωραίο με απλότητα). Μπορούμε να θαυμάζουμε ένα λαό που νιώθει την ανάγκη να επινοήσει τέτοιο λόγο! Αλλά η έννοια του ωραίου, στην αρχαία Ελλάδα, δεν αφορούσε μόνο τη γλυπτική ή την αρχιτεκτονική. Η αληθινή δημιουργία, η ποίηση, αποσκοπεί στο ωραίο, και από εκεί στο διαρκές.

Οι συγγραφείς που δε γράφουν ωραία, λησμονούνται: δεν έχουμε πλέον τις συζητήσεις των σοφιστών, ούτε τους δυσνόητους ιστορικούς, ούτε τους αποτυχημένους ποιητές. Έχουμε τα μεγάλα λογοτεχνικά έργα, ικανά να περάσουν μία ιδέα ή ένα συναίσθημα, κατ’ ευθείαν στην καρδιά του αναγνώστη ή του ακροατή. Στο σημερινό μας κόσμο που είναι γεμάτος από αρθρα γραμμένα στο πόδι, ντοσιέ και ακατάληπτες γλώσσες, μια ανάσα έργων ελληνικών ανακουφίζει.

Η έννοια του ωραίου συνδυάζεται στενά με την έννοια ενός ιδεώδους και την παρουσία αυτής της εμπιστοσύνης στον άνθρωπο. Και αυτό είναι που χρειάζεται στην εποχή μας. Λίγος ενθουσιασμός για τις δημοκρατικές αρχές θα της έκανε καλό, λίγη αγάπη για τη ζωή επίσης και λίγος αέρας ηθικής ανδρείας που υπάρχει σε όλα αυτά τα κείμενα και που, χάρη στην ποιότητα της έκφρασής τους, παραμένει ζωντανός, παλλόμενος, έτοιμος να δημιουργήσει εκ νέου...»

«...Αν υπερασπιζόμαστε την παιδεία της αρχαίας Ελλάδας στη σημερινή εκπαίδευση, δεν το κάνουμε επειδή ανήκει στο παρελθόν όλων μας, αλλά γιατί είναι το καλύτερο εχέγγυο για το μέλλον...»

Ζακλίν ντε Ρομιγύ

«Όλος ο κόσμος πρέπει να μάθει Ελληνικά, γιατί ή 'Ελληνική γλώσσα μας βοηθάει πρώτα απ' όλα να καταλάβουμε τη δική μας γλώσσα». - J.d.R.

«Το να µάθεις να σκέφτεσαι, να κρίνεις, να είσαι ακριβολόγος και να ζυγίζεις τις λέξεις σου, να ανταλλάσσεις ιδέες, να ακούς τον άλλον σηµαίνει ότι είσαι ικανός να κάνεις διάλογο. Είναι ο µόνος τρόπος για να µετριάσεις τη βία που ορθώνεται γύρω µας».

«Οι λέξεις είναι το φρούριο που προφυλάσσει από την κτηνωδία. Οταν δεν γνωρίζουµε, όταν δεν µπορούµε να εκφραστούµε, όταν χειριζόµαστε τα πράγµατα κατά προσέγγιση όπως κάνουν πολλοί νέοι σήµερα, όταν τα λόγια δεν είναι αρκετά για να ακουστούν, όταν ο λόγος δεν είναι επεξεργασµένος επειδή η σκέψη είναι ασαφής, τότε δεν µένει παρά η γροθιά, το ξύλο, η τυφλή βία. Κι αυτη απειλεί να στραγγαλίσει τον δυτικό, ανθρωπιστικό ιδανικό µας κόσµο».

Πηγές: 29 ~ Ζακλίν ντε Ρομιγύ: "Στις θάλασσες που ταξίδεψε ο Οδυσσέας" , Ζακλίν ντε Ρομιγί: «Στην πολιτική δεν αρκεί η διαφάνεια»

Τὸ ρῆμα ὁράω-ῶ - ὁράομαι-ῶμαι

Τὸ ρῆμα ὁράω-ῶ - ὁράομαι-ῶμαι.

	Ενεστώτας	Παρατατικός	Μέλλοντας (μέσος με ενεργητική σημασία)	Αόριστος (β’)
Οριστική	ὁρῶ ὁρᾷς ὁρᾷ ὁρῶμεν ὁρᾶτε ὁρῶσι(ν)	ἑώρων ἑώρας ἑώρα ἑωρῶμεν ἑωρᾶτε ἑώρων	ὄψομαι ὄψῃ ἤ ὄψει ὄψεται ὀψόμεθα ὄψεσθε ὄψονται	εἶδον εἶδες εἶδε(ν) εἴδομεν εἴδετε εἶδον
Υποτακτική	ὁρῶ ὁρᾷς ὁρᾷ ὁρῶμεν ὁρᾶτε ὁρῶσι(ν)			ἴδω ἴδῃς ἴδῃ ἴδωμεν ἴδετε ἴδωσι(ν)
Ευκτική	ὁρῷμι ἤ ὁρῴην ὁρῷς ἤ ὁρῴης ὁρῷ ἤ ὁρῴη ὁρῷμεν ὁρῷτε ὁρῷεν		ὀψοίμην ὄψοιο ὄψοιτο ὀψοίμεθα ὄψοισθε ὄψοιντο	ἴδοιμι ἴδοις ἴδοι ἴδοιμεν ἴδοιτε ἴδοιεν
Προστακτική	- ὅρα ὁράτω - ὁρᾶτε ὁρώντων			- ἰδέ ἰδέτω - ἴδετε ἰδόντων ἤ ἰδέτωσαν
Απαρέμφατο	ὁρᾶν		ὄψεσθαι	ἰδεῖν
Μετοχή	ὁρῶν ὁρῶρα ὁρῶν		ὀψόμενος ὀψομένη ὀψόμενον	ἰδών ἰδοῦσα ἰδόν

	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Τετελεσμένος μέλλοντας
Οριστική	ἑώρακα ἑώρακας ἑώρακε(ν) ἑωράκαμεν ἑωράκατε ἑωράκασι(ν)	ἑωράκειν ἑωράκεις ἑωράκει ἑωράκεμεν ἑωράκετε ἑωράκεσαν	ἑορακώς ἔσομαι ἑορακώς ἔσῃ (-ει) ἑορακώς ἔσται ἑορακότες ἐσόμεθα ἑορακότες ἔσεσθε ἑορακότες ἔσονται
Υποτακτική	ἑορακώς ὦ ἑορακώς ᾖς ἑορακώς ᾖ ἑορακότες ὦμεν ἑορακότες ἦτε ἑορακότες ὦσι(ν)
Ευκτική	ἑορακώς εἴην ἑορακώς εἴης ἑορακώς εἴη ἑορακότες εἶμεν ἑορακότες εἶτε ἑορακότες εἴησαν ἤ εἶεν		ἑορακώς ἐσοίμην ἑορακώς ἔσοιο ἑορακώς ἔσοιτο ἑορακότες ἐσοίμεθα ἑορακότες ἔσοισθε ἑορακότες ἔσοιντο
Προστακτική	- ἑορακώς ἴσθι ἑορακώς ἔστω - ἑορακότες ἔστε ἑορακότες ἔστων
Απαρέμφατο	ἑορακέναι		ἑορακώς ἔσεσθαι
Μετοχή	ἑορακώς ἑορακυῖα ἑορακός		ἑορακώς ἐσόμενος ἑορακυῖα ἐσομένη ἑορακός ἐσόμενον

* Στον παρακείμενο, υπάρχει και ο τύπος ἑόρακα (κλίνεται ομαλά). Υπάρχει επίσης και παρακείμενος β’, ὄπωπα.

ΜΕΣΗ ΚΑΙ ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

	Ενεστώτας	Παρατατικός	Μέσος αόριστος (β΄)	Παρακείμενος
Οριστική	ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται	ἑωρώμην ἑωρῶ ἑωρᾶτο ἑωρώμεθα ἑωρᾶσθε ἑωρῶντο	εἰδόμην εἴδου εἴδετο εἰδόμεθα εἴδεσθε εἴδοντο	ἑώραμαι ἑώρασαι ἑώραται ἑωράμεθα ἑώρασθε ἑώρανται ἤ ὦμμαι ὦψαι ὦπται ὤμμεθα ὦφθε ὠμμένοι εἰσί(ν)
Υποτακτική	ὁρῶμαι ὁρᾷ ὁρᾶται ὁρώμεθα ὁρᾶσθε ὁρῶνται		ἴδωμαι ἴδῃ ἴδηται ἰδώμεθα ἴδησθε ἴδωνται	ἑωραμένος ὦ ἑωραμένος ᾖς ἑωραμένος ᾖ ἑωραμένοι ὦμεν ἑωραμένοι ἦτε ἑωραμένοι ὦσι(ν)
Ευκτική	ὁρῴμην ὁρῷο ὁρῷτο ὁρῴμεθα ὁρῷσθε ὁρῷντο		ἰδοίμην ἴδοιο ἴδοιτο ἰδοίμεθα ἴδοισθε ἴδοιντο	ἑωραμένος εἴην ἑωραμένος εἴης ἑωραμένος εἴη ἑωραμένοι εἶμεν ἑωραμένοι εἶτε ἑωραμένοι εἴησαν ἤ εἶεν
Προστακτική	- ὁρῶ ὁράσθω - ὁρᾶσθε ὁράσθων		- ἰδοῦ ἰδέσθω - ἴδεσθε ἰδέσθων	- ἑώρασο ἑωράσθω - ἑώρασθε ἑωράσθων ἤ - ὦψο ὤφθω - ὦφθε ὤφθων
Απαρέμφατο	ὁρᾶσθαι		ἰδέσθαι	ἑωρᾶσθαι ἤ ὦφθαι
Μετοχή	ὁρώμενος ὁρωμένη ὁρώμενον		ἰδόμενος ἰδομένη ἰδόμενον	ἑωραμένος ἑωραμένη ἑωραμένον ἤ ὠμμένος ἤμμένη ὠμμένον

	Υπερσυντέλικος	Τετελεσμένος μέλλοντας	Παθητικός μέλλοντας	Παθητικός αόριστος
Οριστική	ἑωράμην ἑώρασο ἑώρατο ἑωράμεθα ἑώρασθε ἑώραντο ἤ ὤμμην ὦψο ὦπτο ὤμμεθα ὦφθε ὠμμένοι ἦσαν	ἑωραμένος (ἤ ὠμμένος) ἔσομαι ἑωραμένος ἔσῃ (-ει) ἑωραμένος ἔσται ἑωραμένοι (ἤ ὠμμένοι) ἐσόμεθα ἑωραμένοι ἔσεσθε ἑωραμένοι ἔσονται	ὀφθήσομαι ὀφθήσῃ (-ει) ὀφθήσεται ὀφθησόμεθα ὀφθήσεσθε ὀφθησόμεθα ὀφθήσεσθε ὀφθήσονται	ὤφθην ὤφθης ὤφθη ὤφθημεν ὤφθητε ὤφθησαν
Υποτακτική				ὀφθῶ ὀφθῇς ὀφθῇ ὀφθῶμεν ὀφθῆτε ὀφθῶσι(ν)
Ευκτική		ἑωραμένος (ἤ ὠμμένος) ἐσοίμην ἑωραμένος ἔσοιο ἑωραμένος ἔσοιτο ἑωραμένοι (ἤ ὠμμένοι) ἐσοίμεθα ἑωραμένοι ἔσοισθε ἑωραμένοι ἔσοιντο	ὀφθησοίμην ὀφθήσοιο ὀφθήσοιτο ὀφθησοίμεθα ὀφθήσοισθε ὀφθήσοιντο	ὀφθείην ὀφθείης ὀφθείη ὀφθείημεν ἤ ὀφθεῖμεν ὀφθείητε ἤ ὀφθεῖτε ὀφθείησαν ἤ ὀφθεῖεν
Προστακτική				- ὄφθητι ὀφθήτω - ὄφθητε ὀφθέντων ἤ ὀφθήτωσαν
Απαρέμφατο		ἑωραμένος (ἤ ὠμμένος) ἔσεσθαι	ὀφθήσεσθαι	ὀφθῆναι
Μετοχή		ἑωραμένος (ἤ ὠμμένος) ἐσόμενος ἑωραμένη (ἤ ὠμμένη) ἐσομένη ἑωραμένον (ἤ ὠμμένον) ἐσόμενον	ὀφθησόμενος ὀφθησομένη ὀφθησόμενον	ὀφθείς ὀφθεῖσα ὀφθέν